Quy định mới về những điều đảng viên không được làm: Chống suy thoái từ sớm, từ xa

Để tăng cường kỷ cương, kỷ luật của Đảng và giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, Ban Chấp hành Trung ương vừa ban hành Quy định số 37-QĐ/TƯ về những điều đảng viên không được làm. Trao đổi với báo chí, PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn, nguyên Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) khẳng định, Quy định số 37-QĐ/TƯ sẽ góp phần chống suy thoái từ sớm, từ xa.

Ba lý do ban hành, hai điểm mới nổi bật

Quy định số 37-QĐ/TƯ (Quy định 37) thay thế Quy định số 47-QĐ/TƯ ngày 1-11-2011 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về những điều đảng viên không được làm (Quy định 47). PGS.TS  Nguyễn Minh Tuấn cho rằng, có 3 lý do để Trung ương ban hành quy định mới về những điều đảng viên không được làm ở thời điểm này.

Lý do thứ nhất là qua 10 năm thực hiện, Quy định 47 đã đem lại hiệu quả tốt, cần được hoàn thiện cho thời kỳ mới. Thứ hai, trong 10 năm qua đã có nhiều văn bản mới của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan đến điều chỉnh hành vi của cán bộ, đảng viên như các quy định về nêu gương, xử lý kỷ luật, chống chạy chức, chạy quyền, hay gần đây là cơ chế khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì cái chung; đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng nêu 27 biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; các văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Lý do thứ ba là, qua quá trình thực hiện và từ thực tế thấy rằng, một số điều trong Quy định 47 chưa thật tường minh, đầy đủ, cần được bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện để đem lại hiệu lực, hiệu quả cao hơn.

Theo PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn, quy định mới khái quát được rất nhiều văn bản của Đảng, phản ánh được thực trạng hiện nay và là biện pháp chống suy thoái từ sớm, từ xa.

Quy định 37 có 2 điểm mới đáng lưu ý nhất. Một là, Điều 3 quy định đảng viên không được phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không thực hiện trách nhiệm nêu gương. Đặt ra vấn đề này là rất đúng và trúng, bởi phản bác chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là mức cao của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Là đảng viên thì phải thừa nhận nền tảng tư tưởng của Đảng, nếu phản bác thì không xứng đáng là đảng viên và phải bị xử lý kỷ luật. Còn việc đưa vấn đề nêu gương vào quy định là xác định rõ cho đảng viên thấy rằng, không nêu gương là vi phạm kỷ luật. Những nội dung mới này sẽ giúp xử lý tình trạng đảng viên a dua, cổ súy cho những quan điểm sai trái, tư tưởng lệch lạc. Hai là, Điều 13 quy định đảng viên không được can thiệp, tác động vào hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét đặc xá, giải quyết khiếu nại, tố cáo để bao che, tiếp tay cho các hành vi vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đây là quy định gần như hoàn toàn mới, nhằm ngăn chặn hiện tượng đảng viên là cán bộ có chức, có quyền can thiệp vào các cơ quan tư pháp trong các hoạt động kiểm tra, kiểm toán, giám sát, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, giải quyết khiếu nại, tố cáo... Quy định pháp luật không cho phép bất kỳ người nào được làm cái việc can thiệp ấy thì đảng viên càng không được phép.

Xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh

PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn đánh giá cao chất lượng nội dung, tính chất toàn diện, chặt chẽ của Quy định 37.

Đề cập đến Điều 18 với quy định đảng viên không được thờ ơ, vô cảm với các hành vi sai trái trong xã hội, nguyên Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng khẳng định, quy định như vậy cùng với những nội dung về nêu gương nói trên nhằm tập trung xây dựng Đảng về đạo đức, một vấn đề hệ trọng đã được đặt ra từ Đại hội XII của Đảng. Cán bộ phải có tài và đức, nhưng đức vẫn là gốc. Cán bộ là “công bộc” của dân, nên vấn đề của dân cũng là vấn đề của mình. Đặt ra vấn đề “thờ ơ, vô cảm” là nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của đảng viên trong thực hiện công vụ, thái độ ứng xử trong mối quan hệ với nhân dân.

PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn cho rằng, Quy định 37 đã bổ sung, cập nhật rất kịp thời chủ trương rất mới về công tác xây dựng Đảng thể hiện trong Kết luận số 14-KL/TƯ ngày 22-9-2021 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về “Chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung”. Theo Điều 11 của Quy định 37, đảng viên không được “Lợi dụng chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung để thực hiện hoặc bao che hành vi vụ lợi, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước”. Nguyên Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng khẳng định, Kết luận số 14-KL/TƯ nhằm phát huy tiềm lực, sức sáng tạo trong cán bộ, đảng viên. Đây cũng là kênh đánh giá cán bộ về năng lực, tư duy, tầm nhìn, trình độ, nhiệt huyết trong công việc. Còn Điều 11 của Quy định 37 có tác dụng như “cái phanh”, để phòng ngừa, cảnh tỉnh cán bộ, đảng viên không làm trái nhưng "đội lốt" lợi ích chung mà trục lợi.

PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn nhấn mạnh, Quy định 37 với những nội dung mới, cụ thể, chặt chẽ, toàn diện như vậy là cơ sở rất thuận lợi để tăng cường xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Vấn đề quan trọng tới đây là biến thành nhận thức của cán bộ, đảng viên, tạo niềm tin, sự ủng hộ của nhân dân để thực hiện quy định này.