Đảo chính ở Myanmar và bài học về “phi chính trị hóa lực lượng vũ trang”

Sáng ngày 1.2.2021, truyền thông trong nước và quốc tế đồng loạt đưa tin sốc, Tổng thống Myanmar Win Myint, Cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi và một loạt nhân vật cấp cao khác của đảng Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) cầm quyền quân đội bị bắt.

Quân đội Myanmar ban bố tình trạng khẩn cấp ngay trong sáng 1.2 và tuyên bố quyền lực được giao lại cho Tổng tư lệnh Min Aung Hlaing. Quân đội Myanmar cũng tuyên bố sẽ kiểm soát chính quyền trong vòng 1 năm. Binh lính đã được triển khai bên ngoài tòa nhà chính quyền thủ đô Naypyitaw và tòa thị chính thành phố Yangon. Hệ thống viễn thông, truyền hình, internet ở Myanmar gián đoạn.

Cuộc chính biến lật đổ chính phủ dân sự ở Myanmar đã chính thức chấm dứt sự cầm quyền của một chính phủ dân sự ở đây đúng tròn 10 năm. Sau khi tiến hành đảo chính vào năm 1962, quân đội Myanmar đã duy trì chính quyền quân sự suốt từ năm đó đến năm 2011. Kể từ năm 2011 đến nay, một chính phủ dân sự cầm quyền đã tạm thời thay thế quân đội cầm quyền ở Myanmar. Tuy nhiên, sau cuộc đảo chính của quân đội vào ngày 1.2 vừa qua, hy vọng về một sự cầm quyền lâu dài của một chính phủ dân sự ở Myanmar có lẽ sẽ chấm dứt.

Cũng giống như ở Thái Lan, tại sao quân đội ở Myanmar lại có thể dễ dàng tiến hành các cuộc đảo chính? Có một điểm chung giữa hai quốc gia Đông Nam Á này đó là, lực lượng quân đội tại đây không trực tiếp đặt dưới sự lãnh đạo của một chính đảng nào, kể cả chính đảng cầm quyền. Nói như cách nói của một số người thì đó là “quân đội trung lập”, “đứng giữa”, “thuộc về nhân dân”, “đứng ngoài chính trị”… Có lẽ chính vì điều đó mà quân đội ở những nước này có thể đảo chính bất cứ khi nào.

Cuộc chính biến ở Myanmar có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng sự kiện này có liên quan trực tiếp tới vấn đề “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang. Lực lượng vũ trang là lực lượng trọng yếu bảo vệ Đảng cầm quyền, bảo vệ chính thể, bảo vệ Tổ quốc và nhân dân. Ấy thế nhưng, lực lượng được trang bị quân sự, vũ khí ấy lại không thuộc về chính đảng cầm quyền thì họ có thể lật đổ đảng, chính phủ cầm quyền bất cứ khi nào.

Ấy vậy nhưng ở Việt Nam, thời gian qua, một số kẻ vẫn rêu rao những luận điệu đòi đa nguyên, đa đảng, đòi bỏ Điều 4 Hiến pháp năm 2013; đòi tam quyền phân lập; đòi “phi chính trị hóa” các lực lượng vũ trang nhân dân,… Chúng cho rằng, Công an nhân dân, Quân đội nhân dân phải từ nhân dân mà ra, phải thuộc về nhân dân, phải “trung lập”, “đứng giữa”, không thuộc một đảng phái nào, “quân đội phải đứng ngoài chính trị”…

Đây rõ ràng là những luận điệu sai trái, thù địch nhằm thực hiện âm mưu thâm độc là tách công an và quân đội ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, tiến tới vô hiệu hóa vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công an, quân đội; làm cho lực công an, quân đội “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mất phương hướng, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, xa rời bản chất giai cấp công nhân, dẫn đến suy yếu về chính trị, tiến tới làm cho lực lượng vũ trang bị vô hiệu hóa.

Với thủ đoạn này, các thế lực thù địch, phản động không có gì khác là muốn làm cho lực lượng vũ trang nhân dân ta dần dần biến chất, từ lực lượng vũ trang của nhân dân, mang bản chất của giai cấp công nhân, trở thành một đội quân phản bội lại lợi ích của Đảng, của Nhân dân, bảo vệ cho lợi ích của các tầng lớp, giai cấp tư sản. .

Từ cuộc chính biến ở Myanmar một bài học sâu sắc được rút ra với chúng ta đó là, phải giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng vũ trang nhân dân, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong các lực lượng vũ trang. Tuyệt đối không bao giờ được xa vào bẫy “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang mà một số người vẫn đang rêu rao. Có như vậy, mới bảo vệ được chính thể này, bảo vệ được Tổ quốc và nhân dân.

Việt Nguyễn