Cách phòng, chống với “biến chủng tin giả”

Mã Phi Long

Kể từ khi dịch bệnh Covid bùng phát, thuật ngữ đại dịch “tin giả” được nhiều cư dân mạng sử dụng trong suốt thời gian qua để nhận diện các thông tin sai sự thật, xuyên tạc liên quan đến dịch bệnh Covid 19. Đại dịch này ngày càng có những “biến thể” khó lường cùng với những diễn biến phức tạp của dịch bệnh trên thế giới cũng như ở Việt Nam.

Thực tế cho thất, thời gian qua, tình trạng phát tán tin giả, tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh và công tác phòng, chống dịch Covid-19 có dấu hiệu gia tăng, trong đó tập trung chủ yếu vào việc kích động vùng miền, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; tung tin sai sự thật về hiệu quả của các loại vắc xin Covid-19, xuyên tạc chính sách phân bổ, cung cấp vắc xin của Chính phủ, việc sử dụng Quỹ vắc xin phòng Covid-19; diễn biến dịch bệnh tại các điểm nóng như thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Nam; xuyên tạc về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh của Chính phủ và các địa phương...

Đặc biệt, gần đây, khi tình hình dịch bệnh Covid 19 tại Tp.Hồ Chí Minh và các tỉnh phía nam diễn biến hết sức phức tạp, nhu cầu thông tin của người dân tăng cao, kết hợp với sự tò mò nên những video clip của những người cách ly, người dân trong khu vực bị giãn cách, phong tỏa hoặc video ghi nhận sự quá tải ở các đài hóa thân lại càng thu hút được lượng tương tác và bình luận.

Đây cũng là kẽ hở, là lỗ hổng để không ít những người cơ hội trục lợi, đám rận chủ cũng hùa vào “té nước theo mưa” đặt điều xuyên tạc, cắt ghép hình ảnh để chống phá Nhà nước. Việc xuất hiện nhiều thông tin xấu độc cùng số lượng lớn các video clip "tự phát" được phát tán tràn lan trên không gian mạng đã làm giảm niềm tin của người dân vào công tác phòng chống, dịch bệnh; gây hoang mang, bức xúc trong dư luận xã hội… Nếu không xử lý tốt sẽ dễ phát sinh điểm nóng, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội tại địa phương, gây khó khăn cho công tác phòng, chống dịch bệnh của cả nước”.

Mặc dù, từ khi có đại dịch “tin giả” đến nay, đã có rất nhiều người đã bị xử phạt theo quy định của pháp luật hiện hành mà trực tiếp là Luật An ninh mạng và Nghị định 15/2020/NĐ-CP, “quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vễ tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử”. Việc xử phạt và thông tin kịp thời trên các phương tiện truyền thông đại chúng cũng đã góp phần hạn chế các thông tin sai sự thật được phát tán trên mạng internet.

Hình ảnh minh họa

Tuy nhiên, với những trường hợp cố ý như đám rận chủ ở trong và ngoài nước muốn lợi dụng dịch bệnh để tăng cường phát tán đại dịch “tin giả” sẽ rất khó kiểm soát. Vì một số mạng xã hội đặt máy chủ ở nước ngoài, cho nên khó có thể vô hiệu hóa, ngăn chặn được tin giả.

Do vậy, cũng giống như đại dịch Covid 19, chúng ta cũng tập làm quen với việc sống chung với “đại dịch tin giả”. Vì dù cơ quan quản lý nhà nước có ba đầu sáu tay đi chăng nữa cũng khó có thể ngăn chặn triệt để âm mưu, hoạt động của các đối tượng chống đối. Cho nên, mỗi người hay luôn tự tăng cường “sức đề kháng” cho bản thân là điều cần thiết để ngăn chặn các tin giả xâm nhập vào tư tưởng, nhận thức bằng cách hãy là người thông thái khi sử dụng mạng xã hội, biết chắt lọc thông tin, tập thói quen đọc báo chính thống và tìm hiểu thật kỹ các thông tin chưa thẩm định, tránh bị dắt mũi hoặc tiếp tay cho tin giả.

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này cũng cần tăng cường thực hiện nghiêm túc quy định về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí; cử người phát ngôn, chủ động cung cấp thông tin, trong mọi tình huống bảo đảm thông tin được cung cấp nhanh nhất, không bị động, bất ngờ; tuân thủ kỷ luật phát ngôn, thống nhất đầu mối phát ngôn, tránh tình trạng cùng một sự việc nhưng các ngành, địa phương lại phát ngôn không thống nhất dẫn tới việc bị suy diễn, xuyên tạc.

Bên cạnh đó, thực tế cho thấy, thông tin lề trái bao giờ cũng nhanh hơn và nhiều hơn các thông tin chính thống, do đó các cơ quan thông tấn báo chí cần nêu cao trách nhiệm, thao tác nhanh chóng và chính xác để kịp thời thông tin đến người dân. Lực lượng báo chí, truyền thông cần bám sát chỉ đạo, định hướng tuyên truyền, làm nổi bật mục tiêu bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, tính mạng của nhân dân là trên hết; nắm bắt dư luận truyền thông nước ngoài để phối hợp với đơn vị chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông và lực lượng báo chí cả nước kịp thời phản bác luận điệu xuyên tạc, chủ động cung cấp thông tin cho người dân.