Mỹ, đồng minh và lời hứa “dân chủ” ở Afghanistan sau 20 năm

Đêm 15/8 (theo giờ địa phương), phát biểu với kênh truyền hình Al Jazeera Mubasher từ bên trong dinh tổng thống, Mohammed Naeem, phát ngôn viên của lực lượng Taliban khẳng định, cuộc chiến ở Afghanistan đã kết thúc. Phát ngôn viên của Taliban tuyên bố đã hoàn thành mục tiêu "bảo đảm tự do cho đất nước và độc lập cho người dân".

Trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố rút quân đội nước này khỏi Afghanistan. Trong khi đó, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani được cho là đã tới thủ đô Tashkent của nước láng giềng Uzbekistan.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố rút quân khỏi Afghanistan

Ngày 15-8, Mỹ đã hạ cờ tại đại sứ quán ở thủ đô Kabul của Afghanistan, đồng thời di dời gần như toàn bộ nhân viên Mỹ và Afghanistan tới sân bay quốc tế. Mỹ đã cử 6.000 binh sĩ đến sân bay để hỗ trợ sơ tán nhân viên đại sứ quán và những người Afghanistan làm thông dịch viên hay có các vai trò hỗ trợ khác. Các quốc gia khác như Anh, Đức… cũng đã di dời nhân viên của mình khỏi Afghanistan.

Vậy là, cuộc chiến tranh Afghanistan được Mỹ và đồng minh phát động cách đây đúng 20 năm đã kết thúc theo một cách nhanh nhất, chóng vánh nhất.

Cách đây đúng 20 năm, với cái cớ là Taiban chứa chấp trùm khủng bố Binladen - kẻ gây ra vụ tấn công ngày 11/9/2001 làm thiệt mạng hơn 3000 người Mỹ, Mỹ và các nước đồng minh (NATO) đã tấn công Afghanistan dưới danh nghĩa “chống khủng bố”, “bảo vệ dân thường”, “thiết lập nền dân chủ ở Afghanistan”…

Một cuộc chiến cực kỳ khó khăn, tốn kém, với hàng ngàn lính Mỹ-NATO bị chết, hàng ngàn tỷ USD bị "đốt"… Thế nhưng, cuộc chiến ròng rã 20 năm ấy của Mỹ - NATO tại Afganixtan lại kết thúc với một kết quả thất bại thảm hại, không ai có thể chối cãi.

Ngày 10-8, Phát biểu họp báo tại Nhà Trắng, Tổng thống Biden cho hay, Mỹ đã chi hơn 1.000 tỷ USD trong hơn 20 năm qua và huấn luyện cũng như trang bị khí tài hiện đại cho hơn 300.000 binh lính Afghanistan. Hàng nghìn người Mỹ đã thiệt mạng và bị thương trong cuộc chiến này.

Taliban chiếm phủ tổng thống Afghanistan

Đến Afghanistan cách đây 20 năm với những màn tấn công ào ạt, với những máy bay ném bom, vũ khí hiện đại, nhưng cuối cùng 20 năm sau, người Mỹ và đồng minh phải khăn gói rời đất nước này trong sự vội vã, không trống kèn, chỉ với những chiếc trực thăng di tản binh lính, nhân viên ngoại giao và công dân của mình. Người Mỹ và các nước đồng minh đến Afghanistan với một lời hứa sẽ mang lại “dân chủ” đích thực cho quốc gia châu Á này, diệt trừ chủ nghĩa khủng bố, thế nhưng cái mà họ làm được và để lại sau 20 năm cho đất nước Afghanistan là một đống hoang tàn, với những đống đổ nát, bạo lực tràn lan, sự nghèo đói đến cùng cực, sự bất bình đẳng và nạn cướp bóc hoành hành.

Đất nước Afghanistan giờ đây lại thuộc về Taliban, những người đã nắm quyền ở quốc gia này trước khi có sự hiện diện của Mỹ và đồng minh. Tương lai nào cho Afghanistan vẫn là một câu hỏi chưa thể trả lời. Nhưng lúc này chúng ta phải thừa nhận một sự thật rằng, người Mỹ và đồng minh đã thất bại hoàn toàn và thảm hại trong cuộc chiến phi nghĩa này.

Một lần nữa người Mỹ lại sai, lại thất bại. Nhiều người nói rằng, họ không có nghệ thuật kết thúc chiến tranh. Điều đó không sai. Tuy nhiên, dù thế nào đi chăng nữa, nếu người Mỹ còn muốn xuất khẩu nền “dân chủ” của mình ra bên ngoài bằng những cuộc chiến tranh phi nghĩa thì chắc chắn họ lại sẽ tiếp tục nhận thất bại và đau thương.

Quốc gia nào nên để cho người dân quốc gia đó tự quyết định và lựa chọn vận mệnh của mình. Đừng nên can thiệp vào công việc nội bộ các quốc gia khác với bất cứ lý do nào.

Việt Nguyễn