CUỘC GẶP GIỮA ĐAI DIỆN TÒA THÁNH VATICAN VÀ VIỆT NAM

Ngày 10 - 11/9/2014 tại Hà Nội, cuộc họp giữa đại diện Việt Nam và đại diện Tòa Thánh Vatican nhằm mục đích thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican. Trong lịch sử và hiện tại, mối quan hệ ấy đã có nhiều sự phát triển và minh chứng rõ nét cho điều này là những cuộc viếng thăm giữa các vị lãnh đạo hai bên và các cuộc họp bàn về một số công việc nhằm thúc đẩy mối quan hệ đang phát triển đó.

Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn làm Trưởng đoàn, Đoàn Tòa thánh Vatican do Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri làm Trưởng đoàn”./.

Về phía Việt Nam, những sự kiện như trên không chỉ thể hiện sự quan tâm đời sống tín ngưỡng, tôn giáo chính đáng của tín đồ đạo Thiên chúa; khi mà Tòa Thánh Vatican là cơ quan điều hành cao nhất của Thiên chúa giáo trên toàn thế giới. Ngược lại, về phía Tòa Thánh Vatiacan, đây là thể hiện thiện chí và sự đánh giá, ghi nhận những chính sách của Việt Nam đối với đời sống đạo của các tín đồ, chức sắc Thiên chúa; chính là minh chứng rõ nét nhất xua tan những luận điệu nói láo của những kẻ cực đoan về mối quan hệ giữa Việt Nam – Vatiacan cũng như giữa Nhà nước và đồng bào Công giáo.

Ngày 5/9/2014, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết thông tin về Cuộc họp Vòng V Nhóm Công tác hỗn hợp Việt Nam - Vatican, Phó Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết: “Thực hiện thỏa thuận giữa hai bên tại Cuộc họp Vòng IV Nhóm Công tác hỗn hợp Việt Nam - Vatican tại Vatincan tháng 6/2013, cuộc họp Vòng V Nhóm Công tác hỗn hợp Việt Nam - Vatican sẽ được tổ chức từ ngày 10 - 11/9/2014 tại Hà Nội nhằm mục đích thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican.

Vậy mà, một số cái tên như VOA không biết có tình hay vô tình đã viết rằng: “Việt Nam, Điện Vatican gặp gỡ để cải thiện quan hệ”. VOA còn viết cuộc họp lần thứ 5 của nhóm công tác hỗn hợp Việt Nam-Vatican sẽ được thảo luận về các quan hệ ngoại giao toàn diện và “quyền tự do tín ngưỡng bị hạn chế nghiêm ngặt” ở Việt Nam. Cái từ “cải thiện” và “quyền tự do tín ngưỡng bị hạn chế nghiêm ngặt” ở Việt Nam nó mang bản chất hoàn toàn khác; nó hướng người ta tới cái suy nghĩ nó nằm trên một mối quan hệ thật tồi tệ mà sự thật không phải như vậy; một lần nữa lại thấy sự phóng bút vô lối của VOA.

Trước đây, ngày 10/01/2011, trong cuộc gặp gỡ với đại diện của 181 quốc gia và vùng lãnh thổ có quan hệ ngoại giao với Toà thánh Vatican, Giáo hoàng Benedicto XVI khi đề cập đến tình hình Việt Nam đã nói:

“Tôi muốn nêu lên và bày tỏ sự hài lòng với chính quyền Việt Nam đã đồng ý việc tôi chỉ định một vị đại diện qua những chuyến viếng thăm sẽ thể hiện mối quan tâm của đấng kế vị Thánh Phê-rô đối với cộng đoàn Công giáo thân yêu của đất nước này”.

Ngày 13/01/2011, Toà thánh đã chính thức bổ nhiệm Tổng giám mục Leopold Girelli, hiện đang là Khâm sứ Toà thánh tại Indonesia làm Đặc phái viên không thường trú (ĐPVKTT) của Vatican tại Việt Nam. Đây là kết quả của quá trình đối thoại giữa hai bên trong nhiều năm. Nhìn lại mối quan hệ Việt Nam – Vatican, kể từ năm 1990 của thế kỷ XX đến nay khẳng định quá trình đối thoại đã góp phần quan trọng từng bước phát triển mối quan hệ đó trên cơ sở tôn trọng những thỏa thuận có tính nguyên tắc giữa hai bên và tôn trọng những vấn đề hai bên cùng quan tâm đã được bàn bạc tại những lần gặp nhau; đồng thời cho thấy phương thức đối thoại được coi trọng nhằm tạo ra môi trường lành mạnh, hiểu biết lẫn nhau, cùng thể hiện thiện chí để tìm ra những điểm đồng thuận và cùng thúc đẩy quan hệ hai bên vì lợi ích chung và của mỗi bên.

 Về phía Việt Nam, ông Vũ Quang - Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ đã dẫn đầu vào tháng 6/1992 và tiếp đến, ông Ngô Yên Thi - Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ cũng dẫn đầu đoàn vào tháng 6/2005 sang thăm và làm việc tại Vatican. Trong những chuyến công tác tại Italia, lãnh đạo Việt Nam đã có những cuộc gặp gỡ với những vị lãnh đạo của Vatican. Ngày 27/5/2000, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niên đã có buổi gặp gỡ với Bộ trưởng Ngoại giao Tòa thánh J. Louis Tauran. Khi Giáo hoàng Jean Paul II qua đời và tân Giáo hoàng Benedicto XVI nhậm chức vào tháng 4/2005, Thủ tướng Phan Văn Khải đều có điện văn chia buồn và chúc mừng. Một dấu mốc quan trọng của mối quan hệ Việt Nam - Vatican là buổi gặp gỡ giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng với Giáo hoàng Benedicto XVI vào ngày 25/01/2007 tại Tòa thánh Vatican. Cuộc gặp này đã khẳng định chính sách đối ngoại đúng đắn và rõ ràng của Nhà nước ta, đánh dấu kết quả của phương thức đối thoại mà hai bên đã cùng nhau thể hiện trách nhiệm kể từ năm 1990 trong lần gặp nhau đầu tiên và là sự chuyển biến về mối quan hệ, làm cho hai bên xích lại gần nhau hơn. Tại cuộc gặp, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã khẳng định: “Chính phủ Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ với Tòa thánh Vatican. Chính phủ Việt Nam chủ trương tiếp tục quá trình đối thoại trực tiếp với Tòa thánh Vatican dựa trên cơ sở những nguyên tắc đã được hai bên thỏa thuận là tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Việt Nam mong muốn Tòa thánh Vatican có tiếng nói khích lệ cộng đồng Công giáo Việt Nam luôn gắn bó với đất nước và dân tộc, làm nền tảng cho sự phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican”. Tiếp đó, ngày 11/12/2009 Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã có buổi hội kiến với Giáo hoàng Benedicto XVI tại Vatican. Đây là đỉnh cao và được coi là chuyến thăm lịch sử trong mối quan hệ giữa hai bên, được dư luận đánh giá cao. Thông cáo báo chí của Toà thánh nêu rõ: “Toà thánh bày tỏ hài lòng về cuộc viếng thăm. Đây là một bước có ý nghĩa đối với sự phát triển song phương giữa Việt Nam với Toà thánh. Cầu mong những vấn đề còn tồn đọng sớm được giải quyết. Trong các cuộc hội kiến thân mật, các vị đã đề cập đến những vấn đề liên hệ, tới sự cộng tác giữa giáo hội và nhà nước”.

 Để thúc đẩy quan hệ song phương, Tổ chuyên gia hỗn hợp của mỗi bên do một Thứ trưởng Bộ Ngoại giao làm Trưởng đoàn. Việt Nam - Vatican đã được thành lập và đã có hội nghị vòng 1 tại Hà Nội (tháng 02/2009), vòng 2 tại Vatican (tháng 10/2010) và những vòng đàm phán luân phiên sau này. Nhiều vấn đề đã được đưa ra thảo luận nhằm thúc đẩy quan hệ song phương. Phái đoàn ngoại giao Vatican do Thứ trưởng Ngoại giao Toà thánh Pietre Parolin dẫn đầu cũng đã kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Việt Nam lần thứ 16 từ ngày 15 đến 22/02/2009. Sau chuyến thăm, hai bên đã ra thông cáo báo chí đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lộ trình thiết lập quan hệ song phương, trong đó có nội dung: “Hai bên ghi nhận chiều hướng phát triển đáng khích lệ của mối quan hệ giữa Việt Nam và Toà thánh từ năm 1990 tới nay. Hai bên cho rằng cuộc họp đầu tiên của Tổ chuyên gia hỗn hợp là một bước tiến quan trọng trong quan hệ giữa Việt Nam và Toà thánh và nhất trí tiếp tục nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy quan hệ song phương”.

 Nhiều người rất quan tâm đến mối quan hệ Việt Nam - Vatican và cho rằng vì lợi ích của không chỉ 6 triệu đồng bào Công giáo ở Việt Nam mà còn vì lợi ích của cả dân tộc cũng như góp phần vào hòa bình chung trên thế giới. Trong diễn văn của Hồng y Ivan Dias - Đặc sứ của Giáo hoàng Benedicto XVI trong Lễ bế mạc Năm thánh 2010 tại La Vang chiều 05/01/2011 đã nêu: “Tôi rất thích ý tưởng Giáo hội và Nhà nước như bậc cha và mẹ trong một gia đình. Khi họ sống thuận hoà thì con cái họ hạnh phúc hơn”.

 Trong xu thế đó, Giáo hội Việt Nam cũng ngày càng có nhiều hoạt động đối ngoại. Nhiều giám mục đi tham dự các sinh hoạt quốc tế như Thượng Hội đồng Giám mục thế giới cũng như Liên Hội đồng Giám mục Á châu, ngày giới trẻ quốc tế, đi thăm các giáo hội Hoa Kỳ, Pháp, Philippines, Hàn Quốc…và cũng mời nhiều đoàn giám mục nước ngoài đến thăm Việt Nam như các Giáo hội Công giáo Pháp, Hoa Kỳ,… Thực tế, các hoạt động đối ngoại tôn giáo của Công giáo Việt Nam trong những năm qua được tạo điều kiện thuận lợi. Hội đồng Giám mục Việt Nam tham gia làm thành viên Hội đồng Giám mục á Châu. Ngày 02/4/2005, Giáo hoàng Jean Paul II từ trần, Đoàn giám mục Việt Nam đi dự lễ tang và dự lễ đăng quang của Giáo hoàng Benedicto XVI. Giáo hội Công giáo cử đoàn gồm hàng trăm chức sắc, tín đồ tham dự Đại hội giới trẻ Công giáo thế giới được tổ chức ở những khu vực khác nhau… Kể từ khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới, số linh mục, tu sĩ đi ra nước ngoài tu học ngày càng nhiều; chỉ tính từ năm 1993 đến nay đã có gần 500 người đi học ở các nước: Pháp, Italia, Philippines, Mỹ, Canada, Australia, Thụy sĩ, Anh, Đức, Trung Quốc, Ireland, áo, Bỉ, Tây Ban Nha, Slovakia… Ngoài ra, theo giáo luật, cứ 5 năm một lần, các giám mục đều phải về Rôma để viếng mộ hai Thánh Tông đồ Phê-rô và Phao-lô và chầu Giáo hoàng (Ad Limina).

 In God We Trust