Cán cân thương mại Trung - Mỹ: Gió đổi chiều

Xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc đã tăng hơn 540% trong khi xuất khẩu của Mỹ sang phần còn lại của thế giới chỉ tăng 80% kể từ năm 2000.

Trong hơn 1 thập kỉ qua, Mỹ và Trung Quốc đang đổi vai trò và vị trí cho nhau trong giao dịch thương mại song phương khi Trung Quốc từ chỗ là một nước xuất siêu hàng đầu thế giới đang nhập khẩu ngày càng nhiều hàng xóa xa xỉ phẩm từ nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Báo cáo của Hội đồng kinh doanh Mỹ - Trung (UCBC) khẳng định: Xuất khẩu sang Trung Quốc có vị trí quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ và tạo ra nhiều việc làm cho người lao động nước này.

Kể từ năm 2000, xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc đã tăng hơn 540% trong khi xuất khẩu của Mỹ sang phần còn lại của thế giới chỉ tăng 80%. Năm 2011, kim ngạch nhập khẩu hàng từ Mỹ của Trung Quốc tăng 13,1% so với năm trước đó và lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 tỷ USD. Giờ đây, quốc gia châu Á này là nhà nhập khẩu lớn thứ 3 của Mỹ, chỉ đứng sau 2 nước láng giềng, cũng đồng thời là 2 đối tác tự do thương mại Canada và Mexico.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, Trung Quốc là một trong 3 thị trường xuất khẩu lớn nhất của 30 tiểu bang nước này và doanh số xuất khẩu sang Trung Quốc của 48 bang đã tăng 3 con số kể từ năm 2000, nhanh hơn so với tốc độ phát triển của tất cả các thị trường khác trên thế giới cộng lại.

 Riêng trong 2 năm trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu tại 10 bang của Mỹ sang Trung Quốc đã tăng gấp đôi so với trước đó.

 Alaska, Oregon, Texas và Washington là những ví dụ điển hình. Trong năm 2011, bang Alaske đã xuất khẩu 1,4 tỷ USD hàng hóa sang Trung Quốc và đưa quốc gia này trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của mình. Trong cùng thời gian, kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc của bang Oregon là 1,6 tỷ USD, của Texas là 3,9 tỷ USD, của Washington là 4 tỷ USD. Trong đó, các mặt hàng chính là sản phẩm nông nghiệp, hóa chất, máy tính, đồ điện tử và thiết bị vận tải,...

Tuy vậy, thâm hụt thương mại của Mỹ đối với Trung Quốc vẫn tiếp tục ở mức cao, hơn 270 tỷ USD trong năm 2011, khiến các nhà hoạch định chính sách của Washington càng bất bình với chính sách tiền tệ của Trung Quốc và cáo buộc quốc gia này cố tình duy trì tỷ giá đồng nhân dân tệ ở mức thấp để có lợi cho các nhà xuất khẩu trong nước.

Đầu tháng 3, Tổng thống Barack Obama cho biết chính quyền của ông, cùng với Liên minh châu Âu và Nhật Bản sẽ đệ trình vấn đề này lên Tổ chức thương mại thế giới (WTO) để chống lại việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm, nguyên liệu cần thiết đối với ngành sản xuất đồ điện tử công nghệ cao và một số loại hàng hóa khác.

Trong khi đó, Trung Quốc tuyên bố, việc hạn chế xuất khẩu đất hiếm của mình nhằm mục đích bảo vệ tài nguyên, môi trường trong quá trình phát triển bền vững và khẳng định tuân thủ đầy đủ các quy định của WTO.

Theo các điều khoản của WTO, Trung Quốc sẽ có 60 ngày để đàm phán với các nguyên đơn để tìm ra giải pháp trước khi WTO chính thức vào cuộc và buộc các bên phải thực thi phán quyết cuối cùng của tòa án thương mại.

Bộ trưởng thương mại Trung Quốc khẳng định, với tốc độ tăng trưởng bán lẻ hàng năm của thị trường nội địa từ 16-18% trong những năm gần đây, Trung Quốc sẽ sớm trở thành nước nhập khẩu lớn nhất thế giới trong vài năm tới.

Thực tế, thặng dư thương mại của Trung Quốc hiện đã thu hẹp đáng kể, từ mức 11% GDP vào năm 2007 xuống còn 2,7% GDP trong năm 2011, chuyên gia kinh tế Louis Kuijs của Fung Global Institute tại Hồng Kông cho biết.

Trung Quốc ước tính xuất khẩu sẽ tăng nhanh hơn không đáng kể so với nhập khẩu và đạt khoảng 7% trong năm nay. Năm 2011, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc tăng 20,3% trong khi nhập khẩu tăng 24,9%.

Trong khi Trung Quốc đang lên kế hoạch cắt giảm các loại thuế nhập khẩu vào cuối năm nay, rất nhiều biện pháp quan trọng nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng nội địa đã bắt đầu được triển khai, bao gồm việc thúc đẩy lĩnh vực dịch vụ, cung cấp nhiều công cụ tài chính cho thị trường để hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhỏ hay cải cách hệ thống đăng kí hộ khẩu.

Hà Lan

Theo BusinessWeek// DVT