NÉT GỢN…!

Học sử phải khơi gợi cho người học tình yêu quê hương, đất nước

Cuộc sống có những nét gợn khiến người ta phải suy nghĩ nếu nét gợn ấy ảnh hưởng trực tiếp tới tương lai con em chúng ta. Câu chuyện về sự thiếu hiểu biết lịch sử trong một đoạn clip do chương trình Chuyển động 24 thực hiện trên VTV1 những ngày qua đang khiến cho xã hội một lần nữa phải nghiêm túc suy nghĩ về vấn đề học môn lịch sử và hiểu biết lịch sử trong xã hội hiện nay; đặc biệt là các em nhỏ.

Có lẽ, câu chuyện thiếu hiểu biết về lịch sử, không thích học sử và những câu trả lời ngây ngô về lịch sử không phải là vấn đề quá xa lạ với chúng ta. Và câu chuyện Quang Trung – Nguyễn Huệ vừa qua cũng là một ví dụ. Khi hầu hết những em nhỏ trong đoạn Clip được phỏng vấn đề trả lời sai kiến thức lịch sử.

Một lần nữa, dư luận xã hội lại xôn xao, người ta lại bàn tán về môn học lịch sử ở Việt Nam hiện nay; có cả những ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước nhưng về cơ bản thấy rằng những lý lẽ được đưa ra giải thích đều đúng cả nhưng thiếu đi một thứ quan trọng nhất đó là giải pháp, hay là cách làm; phải làm như thế nào để hiện thực hóa những phân tích của các chuyên gia để chất lượng môn lịch sử được nâng cao hơn?

Theo ý kiến cá nhân tác giả thấy rằng, để dẫn đến tình trạng kém kiến thức lịch sử như hiện nay xuất phát từ một số nguyên nhân chính sau đây:

Đầu tiên, là chương trình sách giáo khoa và cách dạy môn lịch sử thiếu cuốn hút học sinh; dẫn đến tâm lý học sinh học đối phó, học vẹt hơn là cảm thấy thích thú khi học lịch sử.

Tiếp đến, việc học kém môn lịch sử một phần quan trọng xuất phát từ tác động của xã hội; khi mà tư tưởng học thực dụng dẫn đến học sinh chỉ quan tâm đến những môn học để thi (học lệch); những môn học ở các khối thi có nhiều sự lựa chọn khi thi đại học mà trong đó không có lịch sử…

Ngoài ra, cũng cần phải nói đến là ảnh hưởng từ phía gia đình, khi cha mẹ là những người không hiểu biết lịch sử hoặc không truyền cảm hửng và xác định cho con mình giá trị to lớn khi học lịch sử.

Một lý do khác nữa là việc tuyên truyền, truyền bá các giá trị, bài học, kiến thức lịch sử trên các phương tiện truyền thông đại chúng có nhưng nội dung và hình thức thiếu đã dạng và cuốn hút. (Ví dụ như chúng ta cần hơn những bộ phim về  lịch sử hay, sâu sắc, nhưng cũng cần phải cuốn hút về hình thức…)

Và còn nhiều lý do khác nữa trong xã hội hiện nay đã tác động đến hiệu quả của việc học môn lịch sử và kiến thức lịch sử kém của các em. Tất cả những lý do đó cần có giải pháp để khắc phục; đó là những giải pháp phải mang tính cụ thể. Cho dù là giải pháp nào đi chăng nữa, nội dung cốt lõi vẫn phải khơi gợi được tình yêu quê hương đất nước của người học khi học lịch sử cùng với những vấn đề mang tính thời sự về tình hình đất nước, khu vực và thế giới hiện nay từ đó để người học thấy được vai trò quan trọng của việc hiểu biết lịch sử. Hai yêu cầu này không thể tách rời nhau. Nếu thiếu một trong hai điều trên thì người học sẽ cảm thấy học lịch sử rất khô khan và gần như chuyện học để đối phó hay những sự sáng tạo lịch sử tất lẽ sẽ diễn ra.

Kết lại, câu chuyện học lịch sử cần sự chung tay của cả xã hội, không chỉ nhà trường, người học, mà còn cả gia đình, bạn bè và xã hội; có như vậy vai trò của môn lịch sử mới xứng đáng với vì trí quan trọng của nó.

Nguyễn Nga