ĐẠI SỨ NGA TẠI THỔ NHĨ KỲ BỊ BẮN

Có lẽ ngày 20/12 vừa qua, cả thế giới rúng động trước thông tin Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ ông Andrey Karlov bị bắn chết ở Cagdas Sanatlar Merkezi, một phòng triển lãm nghệ thuật lớn ở quận Cankaya của Thủ đô Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ. Giờ thì để chuyện xảy ra, ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao, cũng làm cho biết bao vấn đề khác phát sinh. Lại thêm nhiều khó khăn nữa. Cũng chưa biết thực sự hắn do ai cử đến mà có thể còn nhiều mục đích đằng sau đó chứ không chỉ đơn giản như vậy. Sắp có kịch hay để xem rồi đây

Mối quan hệ Nga - Thổ còn chưa hoàn toàn bình thường sau vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn máy bay Nga hồi năm ngoái thì giờ lại thêm vụ này, đúng là đổ thêm dầu vào lửa rồi. Có lẽ bọn chúng vẫn chưa đạt được mục đích nên chưa thể dừng lại hành động của mình. Mong là mọi sự việc còn trong bóng tối sẽ được làm sáng tỏ tránh gây ra những hiểu lầm và làm cho mối quan hệ này ngày càng xấu đi. Có thể nói, sau vụ ám sát Đại sứ Andrey Karlov mối quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ lại đứng trước nhiều thách thức mới và chiến dịch chống khủng bố mà Mỹ và một số nước, trong đó có Nga đang thực hiện tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục gặp không ít trở ngại.

Ngay sau khi vụ ám sát xảy ra, Tổng thống Nga và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã lên án hành động trên. Nhưng người chết thì đã chết rồi, vụ giết người này rõ ràng là một hành động khiêu khích nhằm cản trở quá trình bình thường hóa quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như phá hoại tiến trình hòa bình mà Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và nhiều quốc gia khác đang thúc đẩy ở Syria. Chúng ta cần hết sức cảnh giác trước tình hình thế giới đầy biến động như hiện nay

Trong lúc dùng súng bắn vào lưng Đại sứ Nga, hung thủ Mevlut Mert Altintas liên tục hét lớn bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ "Đừng quên Aleppo, đừng quên Syria!". Không chỉ vậy, Mevlut Mert Altintas còn hét lên bằng tiếng Arab rằng: "Chúng tôi đã thề với Nhà tiên tri Muhammad rằng sẽ tử vì đạo để trả thù cho Syria và Aleppo", "Đấng Allah Toàn năng". Có thể thấy rằng, điều khiến một tay súng thuộc lực lượng cảnh sát chống bạo động Thổ Nhĩ Kỳ hành động cực đoan như vậy chính là việc Nga đang thực hiện chiến dịch chống khủng bố tại Syria trong thời gian qua.

Sau vụ ám sát này, Nga có khả năng sẽ không phát động cuộc chiến tranh trực tiếp với Thổ Nhĩ Kỳ bởi đây là một thành viên NATO, nhưng Nga có thể kết bạn với đối thủ của Ankara để đối đầu lại. Có thể nói rằng vụ ám sát này đã minh chứng một điều rằng cuộc khủng hoảng Syria giờ đã trở thành một cuộc khủng hoảng Thổ Nhĩ Kỳ. Và nếu không giải quyết hợp lý thì sự việc lần này sẽ làm mâu thuẫn và rạn nứt giữa hai bên trở nên sâu sắc hơn bao giờ hết.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ đã có hành động đâm sau lưng Nga như vậy nhưng nghiêm trọng hơn đó là việc theo tin tình báo Nga thì Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là nơi tiêu thụ dầu thô buôn lậu cho IS và có thông tin là Thổ Nhĩ Kỳ có lợi trong việc bán vũ khí cho IS. Tuy nhiên việc làm của Thổ Nhĩ Kỳ không những đe dọa trực tiếp đến mối quan hệ Nga – NATO mà còn đe dọa đến an ninh khu vực biên giới với Syria . Xem ra đây là hành động có tính bước ngoặt đẩy tình hình trung tại khu vực này lên đến cao độ, biết đâu đó nguy cơ xung đột khu vực sẽ nổ ra tại Thổ Nhĩ Kỳ đó.

Theo mình thì đây là một vấn đề lớn liên quan đến quan hệ hai nước và tình hình chính trị quốc tế. Vụ việc này trong thời gian gần đây gây xôn xao dư luận quốc tế. Vì vậy chúng ta nên cũng ta cần tìm hiểu rõ nguyên nhân cũng như các bên nên ngồi lại với nhau để đàm phán giải quyết bằng biện pháp ngoại giao không nên đẩy căng thẳng quan hệ hai nước lên, chúng ta phải vì mục tiêu chung đó là xây dựng và duy trì đảm bảo cho một thế giới hòa bình không có chiến tranh.

Có vẻ như Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận ra được âm mưu thực sự đằng sau vụ ám sát này. Thế cho nên cho đến giờ này không có hành động nào làm nóng lên tình hình quan hệ giữa 2 nước từ cả 2 phía cả.

Thổ Nhĩ Kỳ cần phải xem lại khâu an ninh ? Nếu được bảo vệ tốt mà sát thủ không phải thành viên đôi bảo vệ thì cần cảnh giác và có phương án bảo vệ từ đầu sẽ không xảyy ra chuyện ám sát dễ dàng như vậy? Có vấn đề ở đây và phía Nga chắc sẽ không thể để yên được

An ninh ở đây quá mức lỏng lẻo, việc kiểm soát gần như không được thực hiện. Xin chia buồn với gia đình ngài Đại sứ và cả nước Nga. Có lẽ chăng có những âm mưu đứng phía sau? Hơn thế nữa, diệt trừ IS là điều hết sức cần kíp bây giờ

Theo thông tin mới đây, Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ, Andrey Karlov đã bị bắn chết tại một buổi triển lãm ở thủ đô Ankara hôm 19/12. Mặc dù được đưa tới bệnh viện nhưng ông đã chết ngay sau đó. Điều này đã cho thấy tình hình an ninh của đất nước này vô cùng lỏng lẻo.

Theo hãng tin TASS của Nga, tay súng lạ mặt đã xông vào tòa nhà triển lãm nghệ thuật đương đại ở thủ đô Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ đúng vào lúc đại sứ Nga Andrei Karlov đang phát biểu nhân sự kiện khai trương trưng bày các tác phẩm nghệ thuật “Nước Nga trong mắt người Thổ”. Phát súng đã cướp đi sinh mạng của vị đại sứ này.

Tờ Express ngày 19-12 đưa tin sĩ quan cảnh sát đang không làm nhiệm vụ Mevlut Mert Altintas (22 tuổi) đã bắn đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ Andrei Karlov ít nhất 5 lần khi ông đang đọc bài diễn văn khai mạc buổi triển lãm nghệ thuật tại Ankara. Thật buồn cho tình hình an ninh nơi đây.

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có địa chính trị rất quan trọng nằm giữa Châu Âu và Châu Á. Trước những vấn đề đang nảy sinh ở Châu Âu và các nước Bắc Phi, hoạt động của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS, chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ thể hiện rõ sự tính toàn vì lợi ích quốc gia của họ. Vụ ám sát trên chắc chắn có liên quan đến những chính sách hai mặt của quốc gia này.

Đài CNN Turk nói ông Karlov được chở đi trong tình trạng nguy kịch, ngoài ra còn có ba người khác bị thương trong vụ tấn công. Một phóng viên của Hurriyet – người có mặt tại hiện trường – kể lại các nhân viên trong tòa nhà tháo chạy sau khi kẻ vũ trang nã súng lên không, tên này sau đó nhắm bắn ông Karlov.

Hình ảnh từ Hurriyet cho thấy trong vụ ám sát trên đã có ít nhất 2 người đàn ông nằm trên mặt đất trong khi một người đàn ông khác vung vẩy khẩu súng. Phóng viên tờ Hurriyet cho biết kẻ tấn công đã hô vang "đấng Allah toàn năng" và nhiều khẩu hiệu Hồi giáo khác trước khi nổ súng.

Ngoài việc lên án cuộc tấn công nhắm vào đại sứ Nga, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đang phát bản cảnh báo cho công dân Mỹ, khuyến cáo họ nên tránh đến khu vực các đại sứ quán tại Ankara trong bối cảnh có các báo cáo về một vụ xả súng gần đại sứ quán Mỹ.

Moscow và Ankara đến nay đều đồng tình cho rằng vụ ám sát đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ Andrei Karlov là một hành động khủng bố. Tên sát thủ đã bị tiêu diệt nhưng bởi vậy mà cuộc điều tra trở nên phức tạp hơn.

Câu hỏi đặt ra lúc này là ai giật dây kẻ sát nhân 22 tuổi, từng phục vụ trong lực lượng cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ. Rất có thể đó là âm mưu của những người trong chính nội bộ chính quyền Ankara.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, giả thuyết rằng lực lượng vũ trang có quan hệ với nhà thuyết giáo Fethullah Gulen đứng sau kẻ ám sát đang chiếm ưu thế. Gulen hiện sống lưu vong tại Mỹ. Quá trình điều tra sẽ rất khó khăn bởi kẻ ám sát đã thiệt mạng.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cáo buộc Gulen đã xúi giục tiến hành cuộc đảo chính bất thành nhằm lật đổ chính phủ hồi tháng 7. Đó cũng là lý do mà tổng thống Erdogan nghi ngờ vụ ám sát có dính líu đến Gulen.

Mối hợp tác tiềm năng giữa Ankara và Moscow có thể dẫn đến một sự cộng tác mang tính xây dựng lớn hơn về trật tự thời hậu chiến ở Syria. Tuy nhiên, những người theo chủ nghĩa Hồi giáo khác, bao gồm cả những phần tử Hồi giáo cực đoan, có lẽ sẽ không mấy yêu thích kịch bản này. Vụ ám sát có lẽ đã thể hiện sự không "yêu thích" này.

Người ta cho rằng những thành phần Hồi giáo cực đoan là thủ phạm đứng sau vụ ám sát này. Chúng đang muốn tấn công chống lại Nga và tiến trình hòa giải Nga - Thổ Nhĩ Kỳ vốn đang gặp khá nhiều bế tắc sau vụ máy bay quân sự của Nga rơi tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Một kịch bản được nghĩ tới đó là vụ ám sát đơn thuần do một mình thủ phạm Mevlut Mert Altintas hay một nhóm nhỏ những kẻ khủng bố Hồi giáo thực hiện. Tuy nhiên khả năng xảy ra của nó là rất thấp.

Các nhóm khủng bố từ một đến ba người (cơ bản là những kẻ đánh bom tự sát mang tư tưởng cực đoan Hồi giáo) gần đây hoạt động tương đối tích cực ở nhiều quốc gia. Vụ ám sát đại sứ Nga có khả năng là một trường hợp như vậy.

Sĩ quan cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Mert Altintas, 22 tuổi, hôm 19/12 bắn 9 phát súng vào đại sứ Andrei Karlov khi ông đang phát biểu khai mạc triển lãm ảnh ở thủ đô Ankara. Altintas bị cảnh sát bắn chết sau đó. 13 người bị bắt trong cuộc điều tra. Tình hình chính trị tại quốc gia này đang thực sự hỗn loạn.

Tổng thống Erdogan cho rằng vụ ám sát ông Karlov cho thấy những người ủng hộ Gulen vẫn hiện diện trong các bộ phận an ninh chủ chốt và cần tiếp tục thanh trừng. Đây là điều khiến cho chính quyền Ankara không khỏi lo lắng.

Ngay sau sự việc, người phát ngôn của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã lên tiếng lấy làm tiếc về sự cố này và đang ráo riết điều tra làm rõ. Sự việc lần này được cho là sẽ làm căng thẳng thêm quan hệ giữa hai nước trong bối cảnh cả Moscow và Ankara đều đang cố gắng hàn gắn quan hệ đã đóng băng lâu nay.

Vụ việc lần này cũng đã cho thấy, vấn đề Syria và đã ảnh hưởng rất lớn đến tình hình chính trị và mối quan hệ quốc tế. Rất nhiều tranh cãi, rồi cấm vận đã diễn ra sau những sự can thiệp của các quốc gia vào vấn đề Syria.

"Tôi phải nói rõ điều này, tổ chức bẩn thỉu này vẫn ở trong quân đội, trong lực lượng cảnh sát", ông Erdogan nói và thêm rằng âm mưu ám sát có thể có "mối liên hệ với nước ngoài". Nhưng điều mà dư luận quốc tế nghi ngại đó chính là liệu vụ ám sát này có xuất phát từ chính người của ông Erdogan hay không.