Việc EDWARD SNOWDEN được yêu cầu điều trần trước Nghị viện Châu Âu là dấu hỏi lớn về mối quan hệ của Châu Âu và Mỹ

 

                                                                                   Khánh Việt

Chắc hẳn, dư luận quốc tế vẫn đang dõi theo những diễn biến của cái gọi là “Chương trình nghe lén” của chính phủ Mỹ vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, ngầm can thiệp sâu vào công việc của nhiều nước trên thế giới trong đó có một số nước ở châu Âu là đồng mình của Mỹ trong thời gian vừa qua. Vụ việc có đã diễn ra từ nhiều năm nay và nếu không có sự tố giác của Edward Snowden Edward nguyên là một cựu nhân viên kỹ thuật hợp đồng của Cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ (NSA) và cựu nhân viên chính thức của Cơ quan tình báo trung ương Hoa Kỳ (CIA) người đã làm rò rỉ những bí mật hàng đầu của chính phủ Mỹ và Anh cho giới báo chí về những chương trình theo dõi đối với chính phủ nhiều nước trên thế giới và người dân thì cả thế giới vẫn trở thành những nạn nhân một cách lặng lẽ của Mỹ và những hậu quả gây ra là không thể thống kê nổi.

Chúng ta có thế thấy được, phản ứng của những nước nằm trong chương trình vi phạm pháp luật quốc tế, vi phạm nhân quyền một cách trầm trọng đó. Họ phản ứng rất gay gắt trên các phương tiện truyền thông đại chúng, trong các sự kiện quốc tế. Họ phản ứng vì nhiều nguyên nhân. Tất cả đều lên án một hành động vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế; nó đã can thiệp quá sâu vào công việc nội bộ của không chỉ một quốc gia mà là nhiều quốc gia; từ những nước lớn đến những nước đang phát triển… Nhưng đăc biệt là  sự thất vọng từ một số nước vốn được xem là đồng minh thận cận, đồng minh lớn của Mỹ ở châu Á, châu Âu… Sau sự kiện này mới thấy được, mối quan hệ đồng mình thân cận bấy lâu đó không phải là cơ sở để có được một sự an toàn, tin tưởng lẫn nhau. Tuy bức xúc, thất vọng là thế nhưng cầu trả lời mà những đồng minh của Mỹ và thế giới nhận được là việc làm đó vì an ninh quốc gia và an toàn cho cả đồng mình “và như thế là điều cần thiết”.

Đối với chính phủ Mỹ, đây có thể xem như đòn đau giáng mạnh vào những tham vọng của họ; và họ đang cố gắng tìm mọi cách để xoa dịu dư luận. Tuy nhiên, điều mà người ta lo lắng là mức độ thực tế chương trình đó tới đâu, và tổn thất của họ đã phải gánh chịu nặng nề tới mức nào. Những người đứng đầu Nghị viện châu Âu đã yêu cầu cựu nhân viên Edward Snowden thực hiện một cuộc điều trần trước Ủy ban tự do dân sự của Nghị viện châu Âu xung quanh chương trình nghe lén quy mô lớn của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ để làm rõ thêm về sự việc đáng xấu hổ này. Cuộc điều trần này dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 18/12 và Edward Snowden sẽ trả lời câu hỏi của các nghị sĩ thông qua một hệ thống truyền hình trực tuyến. Hiện tại, lãnh đạo cấp cao của Nghị viện châu Âu đã liên lạc với Edward Snowden qua luật sư riêng của anh và nhận được lời hứa hợp tác.

Đối với chương trình nghe lén của Mỹ đối với đồng minh đã ghi nhận những sự việc nghiêm trọng như nghe lén chính phủ Đức (trong đó có việc nghe lén điện thoại tổng thống Đức Angela Merkel); nghe lén chính phủ Pháp; chính phủ Ytalya trong một thời gian dài…

Mức độ nghiêm trọng của chương trình nghe lén của Mỹ hiện giờ khiến các nạn nhân vẫn chưa thể đánh giá hết được những âm mưu đằng sau chương trình này và những hậu quả mà nó gây ra đối với họ; chính vì thề, các đồng minh đã không thể bỏ qua cho Wasinhton chuyện này. Với yêu cầu cựu nhân viên Edward Snowden trả lời chất vấn trước Nghị viện Châu Âu đã cho thấy sự cương quyết với sự ngang ngược, bội tín của Mỹ. Nếu cuộc điều trần diễn ra và những nạn nhân tìm ra được thêm sự nghiêm trọng từ chương trình nghe lén, có thể mối quan hệ giữa Mỹ và một số đồng mình sẽ trở nên rạn nứt.