Những toan tính trong quan hệ Trung Quốc và Sam Rainsy - Con dao hai lưỡi

Lê Quang

Ông Sam Rainsy, chủ tịch Đảng cứu quốc Campuchia gần đây đã có nhiều phát ngôn gây sốc đối với dư luận quốc tế. Trong cuộc trả lời phỏng vấn với Kênh truyền hình Phượng Hoàng của Hồng Kông hôm 29/7, ông Rainsy đã phát biểu Trung Quốc là một hình mẫu để Campuchia học hỏi, Đảng của ông ủng hộ Trung Quốc trong việc bảo vệ toàn bộ lãnh thổ, ông cho rằng tất cả mọi hòn đảo do Trung Quốc bảo vệ là lãnh thổ của Trung Quốc, những hòn đảo ấy là của Trung Quốc và chỉ thuộc về Trung Quốc mà thôi. Rõ ràng những phát biểu gây sốc của Sam Rainsy không nằm ngoài toan tính chính trị cho bản thân. Trong bối cảnh quan hệ quốc tế đa chiều, những chính khách, đặc biệt là người đứng đầu một Đảng đối lập thường rất thận trọng trước những phát biểu của mình trong quan hệ với các nước khác thì những phát biểu gây sốc, bợ đỡ Trung Quốc của ông Rainsy, cùng với động thái tuyên bố không chấp nhận kết quả cuộc bầu cử Quốc hội tại Campuchia vừa qua khi mà Đảng Nhân dân Campuchia của Thủ tướng Hun Sen giành chiến thắng vang dội và yêu cầu một Ủy ban kiểm tra có sự tham gia của Liên hiệp quốc, có thể dễ nhận thấy là để tìm sự hậu thuẫn của Trung Quốc, một trong năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc.

Cũng không quá khó để thấy toan tính của Trung Quốc khi sử dụng nước cờ Sam Raisy. Trung Quốc muốn truyền thông quốc tế loan tải những phát biểu gây sốc của ông Rainsy, một chính khách đứng đầu một Đảng đối lập tại một quốc gia thuộc khối ASEAN. Đây là một mũi tên nhắm nhiều đích. Trước hết, những phát biểu của ông Raisy, một bên thứ ba khách quan sẽ có giá trị gấp nhiều lần truyền thông của Trung Quốc, tuyên truyền giúp Trung Quốc dễ dàng định hướng dư luận, nhận được sự đồng thuận của quốc tế về chủ quyền các hòn đảo đang tranh chấp với các nước láng giềng. Rõ ràng, với phát biểu ủng hộ Trung Quốc của một người đứng đầu một quốc gia thuộc khối ASEAN dễ làm cho dư luận quốc tế ngộ nhận, lầm tưởng rằng ASEAN đã chấp nhận đường lưỡi bò phi lý của Trung Quốc. Cái thâm của Trung Quốc là ở chỗ đấy. Thứ đến đó là việc dùng ông Raisy để chia rẽ sự thống nhất của khối ASEAN. Trong giải quyết tranh chấp biển Đông với các quốc gia thuộc ASEAN, Trung Quốc luôn khăng khăng đòi đàm phán với từng quốc gia một, không chấp nhận đàm phán đa phương, giống như việc chia từng chiếc đũa trong cả bó đũa ra để dễ dàng bẻ vậy.Trong thời gian qua, các nhà lãnh đạo các nước ASEAN đã tìm được nhiều tiếng nói thống nhất hơn về vấn đề tranh chấp biển Đông với Trung Quốc. Điều đó làm Trung Quốc lo sợ. Do đó, việc sử dụng con bài Raisy là một nước đi cần thiết.

Những toan tính của cả Trung Quốc và ông Sam Rainsy đã rõ. Tuy nhiên đây có thể là con dao hai lưỡi đối với cả đôi bên. Đối với ông Raisy, những phát biểu thể hiện quan điểm bợ đỡ Trung Quốc quá mức như vậy cho thấy ông không phải là một chính trị gia có chính kiến, có thể lãnh đạo đất nước theo đường lối độc lập tự chủ mà không dựa dẫm, phụ thuộc vào các nước lớn. Nhân dân Campuchia sẽ chẳng thích thú gì việc đất nước mình bị một nước lớn chi phối. Và thực tế cuộc bầu cử vừa qua ở Campuchia cũng đã cho thấy điều đó với chiến thắng của Đảng Nhân dân Campuchia. Còn với Trung Quốc, việc sử dụng những phát biểu của ông Raisy có thể là nước cờ quá lố và có tác dụng ngược chiều. Cứ theo ông Raisy thì đường lưỡi bò phi lý ôm trọn vùng biển của nhiều nước ASEAN, trái với Luật biển quốc tế, Đài Loan và Senaku/Điếu Ngư -hòn đảo đang tranh chấp với Nhật Bản đều thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Như vậy sẽ làm cho dư luận quốc tế quan tâm hơn về tình hình biển Đông và trong bối cảnh thông tin toàn cầu như hiện nay thì “cây kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra” và thật khó để che giấu đi sự thật. Những đòi hỏi phi lý, vô căn cứ của Trung Quốc sẽ bị cộng đồng quốc tế lên án. Hơn nữa, chính điều này đang cô lập Trung Quốc với các quốc gia láng giềng.